Öncü bir sınıfı bulunmayan, kurumları demokratik değer ve gelenek üretmeyen, az sayıdaki entelektüelini yok eden, sivil toplumu ve kamusal müzakere alanı bulunmayan Türkiye'de topluluklar "toplum" olamadan çatışma ve gerilim içinde yaşamaya mahkûm durumda.
Siyasi iktidarlar devlet ideolojisinin kırmızı çizgileri içinde hareket etmeyi ve onunla uzlaşmayı öğrendiler ve iktidara gelen her parti ehlileştirilerek şiddet politikalarına ortak edildi.
Türkiye Cumhuriyeti modernleştirme projesiyle Jön Türk-İttihat ve Terakki kurgulamasının ürettiği zihniyet üzerinden şekillendi. Türkiye bugüne kadar sıkıyönetim, askeri darbeler, OHAL ve fiili OHAL uygulamalarıyla siyasi ve toplumsal muhalefeti bastırdı.
Osmanlı'da toplumsal ve siyasi sorunlar uzlaşma-işbirliği ekseninde çözülemedi, hak taleplerinin ifade edilmesi şiddetle bastırılıp illegal alana itildi. Cumhuriyet bunu aynen tevarüs ederek muhafazakâr bir iktidar olan AKP'yi de aynı çizgiye soktu.
Bu nedenlerle siyaset, bürokrasi ve yargı, hukuk dışına çıkarak çıplak şiddetin uygulayıcısı ve güç savaşlarının aracı haline geldi.
Osmanlı'nın muhalifleri siyasi suç ve delil icat etme yoluyla susturma ve hak taleplerini şiddetle bastırma yöntemi bugün zirveye ulaşmış durumda.
Partili cumhurbaşkanında tecessüm eden AKP iktidarı 7 Haziran 2015 seçiminden sonra sorunun çözümünde devletin klasik güvenlik politikalarına döndü.
Nakşi ağırlıklı Milli Görüş geleneğinden gelen, ancak insanı ve doğayı dışlayarak rant ekonomisini siyasi rüşvet olarak kullanan, demokrasi-hukuk zeminini ortadan kaldıran, dini Diyanet İslam'ı içine çekip araçsallaştıran AKP iktidarı ekonomik, toplumsal ve kültürel alanlarda ağır bir tahribat yaratmış durumda.
Siyasi gerekçelerle halkın önemli bir bölümünün oyunu almış bir partinin kapatılmasına gayret etmek, ana muhalefet partisini kapatmakla tehdit etmek en hafifinden demokrasiyi araçsallaştırmak, seçimleri ve halk iradesini gasp etmek ve iktidardan seçim sonuçları ne olursa olsun gitmemek niyetini göstermekte.
Şekle dayalı Türk modernleştirmesi demokrasiyi ve hukuku içermeyip tek adama bağlı otoriterliği, Müslümanlık sosuna bulanmış bir Türk-İslam sentezini dayattığından ve bu ideolojiyi imam hatip liseleri dahil tüm kurumlarla sürekli yeniden ürettiğinden muhafazakârların katılımcı ve çoğulcu demokrasiyi ve hukukun üstünlüğünü içselleştirmeleri mümkün değildi.
Demokrasi ve hukuk kültürünün bulunmadığı bir yerde hak ve özgürlükleri bir avuç sahih demokrat dışında kimse savunmamakta. Vicdan sahibi akademisyenlerin, gazetecilerin, yazarların ve yurttaşların insan hayatını, barışı ve özgürlükleri savunmaları nedeniyle siyasi iktidar ve yandaşları tarafından aşağılandığı, soruşturmaya uğradığı ve tutuklandığı bir ülkede ancak faşist bir kültür yeşerir.
Ülkeyi otokratik bir rejime savuran AKP'nin ötekileştirici, kutuplaştırıcı, akıldışı beka sorunları yaratarak yol alması mümkün gözükmüyor. Dış politikada girilen çıkmazların, yapılan zikzakların, büyük ülkelerle dans edip silah satışı dayatmalarına boyun eğip ekonomiyi ve dış güvenliği zayıflatmanın çöküş noktalarından biri olduğu açık.
Ekonominin parasal politikalarında karar verici durumunda olması gereken bağımsız kurumları işlevlerini yerine getiremez hale getirmenin, ekonomi uzmanlarını dışlamanın, ideolojik doğmalarla kararlar alıp ekonomiyi yönetmenin sonuçlarını büyük çoğunluk çıplak bedenlerine inen kırbaç darbeleri gibi hissetmekte.
Yerli ve milli Cumhur İttifakı TL'yi yerle bir etmeyi, piyasayı dolara endekslemeyi başarmış durumda. Türkiye'de yaşayan yabancı bir emeklinin alım gücü, en yüksek dereceli Türk yurttaşı memurun maaşının alım gücünün beş katına ulaşmış durumda. Çalışan nüfusun yarısını oluşturan asgari ücretlinin, düşük maaşlı emeklinin durumunu ise tarif etmek imkânsız.
Artık AKP dışında kalanların ötekileştirilmesi aşaması da geçilmiş, AKP tabanının uygulanan politikalara eleştirel bakan kesimi de ötekileştirilmiştir. Tek kişide tecessüm eden AKP iktidarının, MHP'nin lider kadrosunun kaosa ve savaşa prim veren görüşlerine yaslanarak halk yararına politika üretme imkânı bulunmamakta.
Kuşkusuz alaturka partili cumhurbaşkanlığı sistemi ülkeyi çöküşe getirmiş durumda. Cumhurbaşkanının 2011 yılından bu yana sürdürdüğü ve 17-25 Aralık'tan sonra hızlandırdığı eğilim, bize tarihten gelen sözkonusu mutlakıyetçi kültürün değişmediğini, ideolojik doğmalara sahip liderlerin iradelerini engelleyen ve dengeleyen hiçbir sınırlamadan hoşlanmadıklarını, merkezi güçlendirmek ve bürokratik kurumları şeffaflaştırmadan onları denetimleri altında tutmak yoluna saptıklarını göstermekte.
Okul, aile, siyaset, bürokrasi, yargı, ordu gibi kurumlar mutlakıyetçi kültürü beslemekte, demokratik değer ve kültür üretememekte. Bu nedenle mutlakıyetçi monark çevresinde şekillenmiş siyasi partiler, milletvekilleri, bakanları ve üyeleriyle lidere körü körüne itaat kültürünü beslemekteler.
Partide ve iktidarda rant üretip dağıtan mutlakıyetçi liderin bu itaati daha çok güçlendirdiği açık. Liderini eleştiremeyen ve hem partiyi hem de ülkeyi tehlikeye düşürdüğü noktada onu sınırlayamayan ya da değiştiremeyen siyasi partiler, demokratik siyasi hayatın vazgeçilmez unsurları olmaktan çok, demokrasinin kuyusunun kazılmasına zemin hazırlıyorlar.
Saray'da danışmanlık yapan Cemil Çiçek'in 50+1 çıpasının yanlışlığını savunarak yerini korumaya çalışması, hakikatten ve adaletten ne kadar uzak düşüldüğünü göstermekte.
Kronikleşmiş bu çözümsüzlük halinden çıkmanın yolu, geçmişle yüzleşerek, devleti demokrasinin, hukukun ve özgürlüklerin emrinde bir aygıt durumuna getirecek, farklılıklarımızla birlikte barış, özgürlük ve hukuk güvenliği içinde yaşamamızı sağlayacak sıfırdan inşayı cesur siyasi kadrolarca gerçekleştirmekten geçmekte.
Kuşkusuz öncelikle indi, keyfi, hukuksuzluğa yol veren, antidemokratik bu sistemin açtığı ağır hasarların telafisi için çaba sarf etmek gerekecek.