Diyanetin müdahil olmak istediği Kobanê davası

Hakan Tahmaz

06-08-2023 01:22

AK Parti seçim yenilgisini ilk kez 7 Haziran 2015 seçimlerinde tattı. İkinci kez ise İstanbul, Ankara büyükşehir belediyeleri başta olmak üzere 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde tattı ve ciddi siyasal sarsıntılar yaşadı.

2023 Mayıs seçimlerine bu yenilgilerin tecrübesiyle hazırlandı. Her iki yenilginin belirleyicisinin önemli bir siyasal aktörünün Kürt siyasal hareketi olduğunu tespit etti.

Bu tespit iktidar partisini, Kürtleri (HDP'yi) demokratik siyaset alanından dışlama, etkisizleştirme, tasfiyesini hızlandırma arayışına ve çabalarına yönlendirdi.

Anayasa Mahkemesi'nde görülen HDP'nin kapatılması istemli dava ve IŞİD'in Kobanê'ye yönelik saldırısı sonrasında yaşanan 6-8 Ekim 2014 olayları nedeniyle, HDP eski Eş Genel Başkanları Figen Yüksekdağ ve Selahattin Demirtaş dahil 108 siyasetçinin yargılandığı Kobanê davasının 2019 yerel seçimlerinden hemen sonra açılması tesadüf olmasa gerek.

Bu iki davanın, 2013-2015 çözüm sürecinin bitirilmesi sonrası izlenen güvenlikçi ve tasfiye politikaların son aşaması olduğu anlaşılıyor.

Bu süreçte Kürt siyasetçilerine yüzlerce dava açıldı, binlercesi tutuklandı.

Bu iki dava dahil bütün bunlar, 30 Ekim 2014 tarihli Milli Güvenlik Kurulu kararlarında, Kürt demokratik hareketini çökertme planı şeklinde tanımlandı.

MGK toplantısı sonrasında yapılan MGK genel sekreterliğinin açıklamasının A bendinde "milli güvenliğimizi tehdit eden, kamu düzenini bozan, iç ve dış legal görünüm altındaki illegal faaliyetler yürüten paralel yapılanmalar ve illegal oluşumlar ile yürütülen mücadelenin kararlıkla sürdürüleceği vurgulanmıştır" cümlesi yer alır.

Burada sözü edilen, altını çizdiğim hedefin esas olarak HDP ve demokratik Kürt siyaseti olduğu süreç içinde bütün çıplaklığıyla görüldü.

Bu davaların siyasi kumpas davaları olduğu bütün dünyaca biliniyor.

Bu iki davada da siyasi iktidarın ihtiyaçlarına göre yol alındığı görülüyor.

2024 Yerel seçimleri öncesi her iki dava sonuçlanmış olacak. HDP Eş başkanlarının, Anayasa Mahkemesi'nde görülen kapatma davasına ilişkin son sözlerini sonbaharda söylemeleri bekleniyor.

Âdeta milli dava

Kapatma davasının güçlendirilmesi veya karara meşruiyet zemini yaratılması için, öncesinde Kobanê davası sonuçlandırılmaya çalışılıyor.

Kobanê davası, 2014 yılında IŞİD'in Kobanê'yi işgal girişimini protesto etmek için HDP MYK'sının Ekim 2014 tarihinde Twitter üzerinden yaptığı açıklama nedeniyle altı yıl sonra açıldı.

2020 yılında açılan Kobanê davasında savcı 14 Nisan 2023 tarihinde son mütalaasını verdi.

Savcının 13 sayfada özetlediği 5268 sayfalık mütalaasına karşı hazırlanmaları için HDP eş başkanlarına ve siyasetçilere sadece 28 gün tanındı.

Haftada dört gün süren 53 periyotluk dava süreci bu hafta tamamlandı.

Duruşmaların hiçbirinde, şüphelilerin ve savunmanların hiçbir talebi kabul edilmedi, lehte olan deliller toplanmaya çalışılmadı.

Davanın avukatlarından Nuray Özdoğan, hafta başı yapılan duruşmada bir ilk, ilginç bir gelişme yaşandığını duyurdu.

Diyanet İşleri Başkanlığı, HDP'lilerin "dini değerleri temelden sarstığı" gerekçesi ile davaya müdahil olarak katılma talebinde bulunmuş. Keza Esenyurt ve Pertek Belediyeleri, olaylardan 9 sene sonra, mahkemeye "yardımcı olmak istiyoruz" diyerek başvurmuşlar.

Avukat Nuray Özdoğan duruşmada, Diyanet İşleri Başkanlığı'nın dilekçesinde "Dini değerleri referans alarak, dini değerler üzerinden bir tartışma yürüttüğünü ve siyasi bir davaya müdahil olmaya çalıştığını" ifade etti.

Türkiye'nin geldiği yeri göstermesi bakımından çok ilginç gelişmeler.

Diyanet İşleri Başkanlığı bu taleple "siyasi bir aktör olarak toplumsal alanda sahne almaya" soyunmuş durumda. Bunun sonuçlarını kestirmek zor olmasa gerek.

Daha da tehlikelisi bütün bunların sol muhalefet ve toplum tarafından görülmüyor, görmezlikten geliniyor veya kavranamıyor olması.

İktidarın bu davada, başka davalarda da uygulayabileceği normlar yarattığının ne yazık ki muhalefet güçleri farkında değiller. Sessizce köşelerinde izliyorlar.

2016 yılında "anayasaya aykırı ama dokunulmazlıkların kaldırılmasına evet diyeceğiz" tutumundaki gibi yeni rejimin inşasını kolaylaştırıyorlar.

Sabah akşam, olur olmaz Diyanet İşleri Başkanlığı'ndan şikâyet edenler, 'devlet laisizminin' yok edilmesinden yakınanlar, sözkonusu Kürt siyasal hareketi olduğunda gıklarını çıkarmıyor.

Görüldüğü kadarıyla hızla sona yaklaşılıyor.

Cumhuriyetin ikinci yüzyılının eşiğinde Kobanê davası, HDP'nin kapatılması davasının yasal zeminini oluşturacak.

Aynı zamanda Kürt sorununun geleceği açısından turnusol kâğıdı işlevi görecek ve yeni rejimin karakterini belirleyecek.

Çünkü bu dava, 2014 yılında bütün dünyayı sarsan IŞİD'in karanlıklar imparatorluğu yaratma çabalarına karşı durma çabası gösterilmesi ile başka bir yaşam arzusu bahane edilerek sürdürülen bir siyasi kavganın ürünü.

Kısacası muhalefet krizinden çıkabilmek için, Kürt sorunu gibi milli meseleler sözkonusu olduğunda bir an önce "Kobanê düştü düşecek" diyenlerle birlikte hizalanmayı terk etmesi gerek.

DİĞER YAZILARI Yine mi yeni anayasa? 01-01-1970 03:00 Kürt sorunu başka bahara kalamaz 01-01-1970 03:00 Erdoğan’dan 15 gün içinde iki farklı seçim mesajı 01-01-1970 03:00 Sonucu belirleyen siyasal umut değil, iktidara tepki 01-01-1970 03:00 Seçim, sonuçlar, birleşik demokratik toplumsal hareketin inşası 01-01-1970 03:00 Kürt hareketi, DEM Partisi yeni bir eşikte 01-01-1970 03:00 Filistin'de Soykırım, İstanbul'da Vicdan Mahkemesi 01-01-1970 03:00 Burcu Köksal'ın ayrımcılığı, CHP'nin tutumu 01-01-1970 03:00 Diyarbakır ile İstanbul'un 'siyasi dertleri' neden yıllardır ortaklaştırılamıyor? 01-01-1970 03:00 1 Nisan'da DEM Parti'yi bekleyen tehlike 01-01-1970 03:00 Korku parantezindeki muhalefet 01-01-1970 03:00 CHP nereye? 01-01-1970 03:00 2028 seçimleri öncesi 31 Mart 01-01-1970 03:00 Can Atalay kararı ve anayasasız rejim 01-01-1970 03:00 Seçim öncesi yine Kürt oyu 01-01-1970 03:00 ‘Terör’, Kürt sorunu ve siyaset 01-01-1970 03:00 Gazze'de soykırım ve Filistin'e Özgürlük Platformu 01-01-1970 03:00 Mezar kazıcılarına karşı barışta ısrar etmek 01-01-1970 03:00 Kürt Çalışmaları Merkezi’nin verileri çözüme davet 01-01-1970 03:00 İnkârdan idraka; silahtan, çatışmadan siyasete geçebilmek 01-01-1970 03:00 Barışçı yerel yönetimler 01-01-1970 03:00 Rantçı değil, insancıl yerel yönetim 01-01-1970 03:00 Çürüme, kabahatin büyüğü sende be kardeşim 01-01-1970 03:00 Gazze savaşı ve terör güvenlik parantezi 01-01-1970 03:00 CHP’de yerel seçimlere yaklaşımda da değişim gerek 01-01-1970 03:00 CHP Genel Başkanı Özel'in, yerel seçimlerde Kürt sorunuyla imtihanı 01-01-1970 03:00 Cumhuriyetin yüzüncü yılı kutlaması 01-01-1970 03:00 Cumhuriyetin ikinci yüzyılının eşiğinde Kürt Sorunu 01-01-1970 03:00 İnsanlık öldürülüyor, Netanyahu yargılanmalı 01-01-1970 03:00 Filistin sorunu, evrensel değerlerin araçsallaştırılması 01-01-1970 03:00 Gezi Davası ve Osman Kavala 01-01-1970 03:00 Celalettin Can örneği ve infaz sisteminde ayrımcılık, keyfilik 01-01-1970 03:00 Yeni anayasa yapmanın zorlukları 01-01-1970 03:00 Millet İttifakı'nın kendilerini yalanlama yarışı 01-01-1970 03:00 Yenilgi ve beş yıllık denemişlik gölgesinde yerel seçimler 01-01-1970 03:00 1 Eylül’de barış hakkını hatırlamak 01-01-1970 03:00 Türkiyelileşme, Üçüncü Yol muhasebesi 01-01-1970 03:00 İmamoğlu’nun gönlünde yatan Cumhurbaşkanlığı 01-01-1970 03:00 Yerel seçimlerde yanlış hesaplar 01-01-1970 03:00 Muhalefetin krizi ve yeni sol 01-01-1970 03:00 Cumhuriyetin ve Lozan’ın ikinci yüzyılı 01-01-1970 03:00 Yerel seçimler ve Kürtler 01-01-1970 03:00 Yeni bir yol ama nasıl... 01-01-1970 03:00 İkinci turda puslu hava 01-01-1970 03:00 Ülkem insanı korkularının esiri 01-01-1970 03:00 Türk siyasetinin mayınlı tarlası 01-01-1970 03:00 Cumhurbaşkanı Kılıçdaroğlu ile Türkiye Yüzyılı 01-01-1970 03:00 Kürtlere operasyonun bir başka boyutu 01-01-1970 03:00 14 Mayıs sonrası toplumsal barış 01-01-1970 03:00 TİP ve ÖDP benzerliği 01-01-1970 03:00 Merak edilen, seçimlerden sonraki Türkiye 01-01-1970 03:00 Muhaliflerin seçimlere çoklu listeyle girmelerinin tehlikeli riski 01-01-1970 03:00 İktisat politikalarının restorasyon kongresi 01-01-1970 03:00 Seçime barış açısından bakmak 01-01-1970 03:00 3 Mart krizi, risk ve olanak 01-01-1970 03:00 Kızılay'ın çökertilme serüveni 01-01-1970 03:00 Deprem, muhalefeti bekleyen sorumluluk 01-01-1970 03:00 Depremle toplumsal mücadele, güçlü yerel yönetimlerle yapılır 01-01-1970 03:00 İkinci yüzyılda yanlış cumhuriyetin restorasyonu 01-01-1970 03:00 HDP'li Kürt seçmenle sandıkta ittifak stratejisi 01-01-1970 03:00 AK Parti'nin Kürt seçmeni oyunu 01-01-1970 03:00 İkinci yüzyılın eşiğinde seçime giderken muhalefet 01-01-1970 03:00 Ucube sistem: İttifak resmi, koalisyon fiili 01-01-1970 03:00 Saray'ı yolcu etmek işin kolay kısmı 01-01-1970 03:00 BM İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ve dünya nizamı 01-01-1970 03:00 Demirtaş'a yapılan öneri ve muhataplık meselesi 01-01-1970 03:00 13 Kasım ve 19 Kasım'da muhalefet imtihanı 01-01-1970 03:00 AK Parti Türkiye'sinde, sosyalist solun krizi 01-01-1970 03:00 AK Parti ile 20 yıl, üç farklı dönem 01-01-1970 03:00 İkinci yüzyılda Cumhuriyet 01-01-1970 03:00 Suçların araştırılmasının dünü, bugünü 01-01-1970 03:00 Demirtaş'ın Meclis Araştırma Komisyonu önerisi ve ek birkaç soru 01-01-1970 03:00 Anaların konferansı, acıya ve söze kendini kapama 01-01-1970 03:00 Türkiye Cumhur İttifakı'ndan da Altılı Masa'dan da büyük 01-01-1970 03:00 3. İttifak, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem'den daha ötesi 01-01-1970 03:00 Muhalefetteki belirsizlikler iktidarı güçlendiriyor 01-01-1970 03:00 Kılıçdaroğlu'nun Cumhurbaşkanlığı adaylığı 01-01-1970 03:00 Muhalefetin cumhurbaşkanı adayı sorunu 01-01-1970 03:00 Çürümüş sistem ve Hakan'ın kemikleri 01-01-1970 03:00 Suriye'de şark kurnazlığı, Türkiye'nin barışı 01-01-1970 03:00 AK Parti'nin 21. yaşı, 6'lı masanın 7. toplantısı 01-01-1970 03:00 Helalleşme için kritik eşik 01-01-1970 03:00 Suriye'nin Rojava bölgesine yeniden askeri müdahale 01-01-1970 03:00 İki toplantının farkı, muhalefetin açmazı 01-01-1970 03:00 Maltepe mitingi ve yaklaşan seçimler 01-01-1970 03:00 Osmanlı'nın mirası, Gezi'nin tozu 01-01-1970 03:00 Sivil toplum ve hak temelli mücadele 01-01-1970 03:00 Ukrayna savaşı büyüyor 01-01-1970 03:00 NATO ve savaş karşıtlığı, barışın inşası 01-01-1970 03:00 Verilerle, bir arada yaşamın ve barışın zemini 01-01-1970 03:00 Diyarbakır ziyaretinden dersler 01-01-1970 03:00 Yeni tip savaş her şeyi şekillendiriyor 01-01-1970 03:00 Belarus, Ankara Toplantıları ve Barış Hakkı 01-01-1970 03:00 Sürdürülebilir barış, anadil hakkı ve küresel düzen 01-01-1970 03:00 Liderler zirvesinde HDP'nin olmamasının anlamı 01-01-1970 03:00 Muhalefet çok şeye, iktidarla aynı pencereden bakıyor 01-01-1970 03:00 Gül'ün gitmesi, Bozdağ'ın gelmesi 01-01-1970 03:00 Erdoğan'ın İmralı siyaseti çıkmaz yolun sonu 01-01-1970 03:00 2022 yılında gözler CHP ve HDP'de 01-01-1970 03:00 2022, 2021'e benzemesin 01-01-1970 03:00 Ölüye saygı ve adalet 01-01-1970 03:00 İktidar bütün Türkiye'yi cezaevine dönüştürdü 01-01-1970 03:00 MGK Kararları'nda ekonomik tehdit tanımlaması 01-01-1970 03:00 Yeni dönemde çatışma çözümünü bugünden düşünmek 01-01-1970 03:00 Helalleşme, geçmişle yüzleşme 01-01-1970 03:00 Cumhur İttifakı'nın 'yiğitleri, kahramanları' 01-01-1970 03:00 Muhalefetin ikili tezkere tutumu ve ikili ittifak 01-01-1970 03:00 Tezkereye kalkan eller 01-01-1970 03:00 Sivil toplum ve siyasi krizden çıkış 01-01-1970 03:00 10 Ekim katliamı, Davutoğlu, hakikat arayışı 01-01-1970 03:00 CHP'nin 01-01-1970 03:00 HDP'nin deklarasyonu, yeni bir yol arayışı 01-01-1970 03:00 Kılıçdaroğlu'nun son çıkışı ve Kürt barışı 01-01-1970 03:00 HDP'siz ittifakın önü kapalı 01-01-1970 03:00 Görünürdeki yeni çözüm süreci değil 01-01-1970 03:00 Yangın, bir arada yaşam ve demokratik siyaset hakkı 01-01-1970 03:00 Türkiye'nin önündeki engelleri kaldırmak 01-01-1970 03:00 Yeni barış sürecinin zamanı 01-01-1970 03:00 HDP'li Kürt Deniz'in öldürülmesi, 12 Eylül öncesi sağ-sol çatışması 01-01-1970 03:00 İstanbul'daki Suriyeli sığınmacılara yönelik algı ve tutumlar 01-01-1970 03:00 Türkiye'nin karanlık döneminde geleceğe yönelmek 01-01-1970 03:00 Yönetememe sorunu büyüyor 01-01-1970 03:00 Sedat Peker sahnedeyken Susurluk'u anımsamak 01-01-1970 03:00 Polis devleti olma yolundayız 01-01-1970 03:00 1915, Ankara'da HDP Davası 01-01-1970 03:00 Siyasetin halleri ve emekli amiraller 01-01-1970 03:00 Darbe tartışması ve siyasetin dizaynı 01-01-1970 03:00 Çözüm projesi HDP'yi savunmak, Bilgen’in paylaşımları 01-01-1970 03:00 HDP'yi kapatmak ve milliyetçi hegemonik otoriterlik 01-01-1970 03:00 Muhalefete yeni bir yol haritası gerek 01-01-1970 03:00 28 Şubat dersleri, bugüne yansımalar 01-01-1970 03:00 İktidar ortaklarının HDP karşıtı mücadelesinin sonuçları 01-01-1970 03:00 Devlet ne zamandır eleştirilemez oldu 01-01-1970 03:00 Her yerde, her koşulda yaşatabilmek 01-01-1970 03:00 Boğaziçi, yeni anayasanın zamanının gelmediğini gösteriyor 01-01-1970 03:00 Güçlendirilmiş parlamenter sistem yol haritası 01-01-1970 03:00 Militanlaştırılan toplum ve krizden çıkış olasılığı 01-01-1970 03:00 ABD seçimleri, sorunlar, risk ve imkân 01-01-1970 03:00 ABD'deki faşizan kalkışma 01-01-1970 03:00 HDP'yi kapatmak ve seçmeni seçeneksiz bırakmak 01-01-1970 03:00 Roboski katliamı, bellek ve gelecek mücadelemiz 01-01-1970 03:00 Türk siyasetinin bataklığı, 10 Aralık ve Barış Hakkı 01-01-1970 03:00 Çözümün / Barışın zamanı yok 01-01-1970 03:00 Artık AKP demek, aynı zamanda Bahçeli demek 01-01-1970 03:00 AKP'nin manevraları siyasal krizi çözemez 01-01-1970 03:00 ABD seçim sonuçları ve Kamala'nın seçilmesi 01-01-1970 03:00 Kabahatin büyüğü sende, fark et artık 01-01-1970 03:00 ABD seçimlerinin muhalefete öğretecekleri 01-01-1970 03:00 HDP'nin 8. yılı ve Bilgen’in çağrısı 01-01-1970 03:00 Babacan, Konya’da, Ankara’da konuşsa 01-01-1970 03:00 HDP'ye operasyonun farklı boyutu 01-01-1970 03:00 TTB ile dertleri 01-01-1970 03:00 Sağlık mı eğitim mi ikilemi olmaz 01-01-1970 03:00 Yeni Adli Yıl ve AİHM Başkanı Spano 01-01-1970 03:00 21. yüzyılda insan kalma mücadelesi 01-01-1970 03:00 Eksen değişmiyor, algı operasyonu sürüyor 01-01-1970 03:00 Barış için ezberlerimizi bozmalıyız 01-01-1970 03:00 Seçimler yaklaşırken CHP ve yeni arayışlar 01-01-1970 03:00 Fikri Sönmez'in bilinmeyen hikâyesi 01-01-1970 03:00 CHP'nin Genel Kurulu'na bir bakış 01-01-1970 03:00 Yeni Sistemi'nin İkinci Yılında Türkiye 01-01-1970 03:00 Ayasofya, Osmanlı Türkçülüğü 01-01-1970 03:00 CHP kurultayı ve iç tutarlılık 01-01-1970 03:00 Barış, demokrasi mücadelesi ve adalet arayışı 01-01-1970 03:00 Barış ve Yürüyüş Hakkı 01-01-1970 03:00 Milletvekilleri neden tutuklandı? 01-01-1970 03:00 Korona günlerinde ırkçılık ve gezi 01-01-1970 03:00 İktidar koronavirüsü fırsata dönüştürmek istiyor 01-01-1970 03:00 İYİ Parti kavşakta 01-01-1970 03:00