Bu kez rotamızda; Denizli, Pamukkale, Hierapolis ve Laodikya gezisi var...

Modern Seyyah Dilara Yaltrak ile Dursun Özden‘in yolu, alternatif kültür ve tarih turizminin çokça tercih edilen yeri olan Denizli’ye düştü...

Otelde, Denizde, Denizli’de ve Pamukkale’de Şiir vardı... Erken seherde, Denizli horozu ötmeden ve yanık sesli Özay Gönlüm çifte bağlamasıyla, sazı söze bağlamadan, düşmeliyiz Denizli’nin yollarına... Pamukkale bizi çağırıyor yine... Bakalım bu kez hangi serüvenlerle ve konuklarla karşılaşacağız.

Merhaba Denizli!

Geçen yaz yurtdışından gelen bir aileyle rehberlik ettik. Onlarla birlikte Dikili-Altınova’da buluştuk ve 4 kişi olarak Denizli’ye doğru yola çıktık. Ama yola çıkmadan önce, Altınova sahilinde güneşi batırmanın dayanılmaz hafifliğini ve keyfini de çıkardık.

Ege Denizi kararmadan ve karşı kıyıda, dağlar uykuya dalmadan önce, bir gelincik tarlası gibi denizi özlemle öpen güneş, bir kadeh kırmızı şarap bardağı içinde; “beni de, beni de için, için ki kendinizden geçin” dercesine, ufuk çizgimizi şiire “merhaba!” diyen dudak iziyle düğümleyen son yaz akşamı ile taçlanmakta idi. Yeni konuklarına “hoş geldiniz!” diyerek selamlayan “Deniz Kızı Eftelya” şarkısı eşliğinde, Denizli’ye gitmenin telaşı başladı bizde... Denizli’nin çil ibikli horozları ötmeden daha; tarihin en eski traverten süt beyazı örtülü şifa kaynağı termal kaplıcalarından biri olan Pamukkale yanı sıra, Hierapolis ve Laodikya bizi çağırıyor.

Denizli'ye Nasıl Gidilir?

Uçakla: Denizli’de merkeze 45 dakika uzaklıkta Çardak Havaalanı var. İstanbul’dan buraya THY ve Pegasus’un karşılıklı olarak her gün uçak seferleri var. Yolculuk 1 saat sürüyor. Havaalanı ve şehir merkezi arasında ister özel şirketlerin yolcu servisleriyle isterseniz taksiyle ulaşım var.

Arabayla ve Otobüsle: Denizli’ye arabayla İstanbul’dan gelecekler için yol yaklaşık 600 km 8 saat sürüyor. Bu süre otobüsle 10 saate varabiliyor. Ankara - Denizli arası yol 461 km olup arabayla 5 saat 15 dakika, otobüsle 7 saat sürüyor. İzmir - Denizli arası yol ise 227 km ve arabayla yaklaşık 3 saat, otobüsle 3.30 saat sürüyor. Denizli’ye otobüsle gelecekler için neredeyse her otobüs firmasının seferleri var ama özellikle Pamukkale Turizm’in seferleri daha yoğun. Ayrıca her zaman Bla Bla Car opsiyonunuz olduğunu unutmayın deriz.

Trenle: İstanbul’dan Denizliye gidecekseniz önce Pendik’ten her gün İstanbul-Ankara arası 11.35’te kalkan Yüksek Hızlı Trenle Eskişehir’e gelmeniz daha sonra da buradan her gün 15.40’da kalkan Pamukkale Ekspresi’ne binmeniz gerekiyor. Tüm yolculuk toplam 12 saat sürüyor. Pamukkale Expresi zaten Kütahya ve Aydın üzerinden de geçtiğinden bu illerden de kolayca Denizli’ye trenle gelinebiliyor. Ayrıca Söke-Denizli arasında da her gün tren seferi var.

Gezilip Görülecek Yerler: Pamukkale, Hierapolis, Laodikya gibi bilenen gezi rotaları dışında, Denizli’de görmeniz gerekli şu yerleri de gezmelisiniz: Buldan ilçesinde Tripolis Antik Kenti, Çivril ilçesinde Işıklıgöl ve Akdağ (Tokatlı) Kanyonu, Pamukkale, Çameli ve Honaz’da yamaç paraşütü, Denizli Merkezde Horoz ve Özay Gönlüm Heykeli yanı sıra, Kale İçi Çarşısı, Bağbaşı Yaylası, Şahin Tepesi, Çameli Gökçeyaka Köyünde Çoban Müzisyenler, Bekilli ilçesinde geleneksel olarak kutlanan “Bekilli Lavaracı Şarap ve Üzüm Festivali” de gidilip görülmesi gereken yerlerin başında bulunmaktadır.

Denizli ve yöresinde mutfak kültürü

Denizli Kebabı, Tas Kapaması, Tandır, Keşkek, Kuru Patlıcan Dolması ve zeytinyağlı yiyecekler yanı sıra; Anadolu ve Ege mutfak kültürünün örnekleri burada da bulunmaktadır. Bazı yerlerde ise, Yörük obalarında ve yaylaklarda sunulan organik ve doğal köy ürünleri de Denizli’nin spesiyalleri arasında bulunmaktadır.

Nerede Kalınır?

Denizli merkez ve ilçelerinde, her bütçeye uygun otel ve konaklama yerleri bulunmaktadır. Ama biz, Şiir Otel’de kalmayı tercih ettik.

Bir gezi kolik olan sevgili Şule Kıvanç-Ancieta’nın tanıdığı, benim ise tanışmayı heyecanla beklediğim, değerli belgesel ve dizi yönetmeni sevgili Jale İncekol’un bizim için rezervasyon yaptırdığı, Denizli merkezde bulunan Şiir Otel’e geldiğimizde, akşam olmak üzereydi. Oteli ararken çok nadir görülen bir gökyüzü olayına tanık olduk. Bu olay seyahatimizin güzel geçeceğinin işareti miydi? Aynı anda, yan yana iki gökkuşağı bizi selamlıyordu.

Yazımın henüz başındayken sizlere biraz Şiir Otel’i anlatmak istiyorum. İlginçtir, şairlerin linç edildiği, düşünce suçu işlediği bahanesiyle, aykırı duruş ve söylemleriyle zindanlara atıldığı, kitapları toplatıldığı ve yakıldığı bu coğrafyada; böylesi bir yerin oluşu, inanın beni çok heyecanlandırdı... Çünkü otele girdiğimiz andan itibaren sanatla, şiirle kuşatıldık. Lobideki şiir ağacı, ünlü şairlerimizin kişisel eşyalarının sergilendiği köşe beni çok etkilemişti. Bir de, biraz dinlenmek üzere odalarımıza çıktığımız zaman her odanın kapısında ünlü şairlerin isimlerini görmek ve o şairin şiirleri ile dolu bir odada olmak ve geceyi şiirle geçirip, şiirle sarmaş dolaş uyumak... Doğrusu etkilenme katsayımı ikiye, üçe katladı. Böylece ben iki gece hem Ahmet Arif’in, hem de Behçet Aysan’ın şiirlerinin olduğu odalarda, onların misafiri olarak konaklamış oldum... Şiirle yıkandım, arındım ve deliksiz, meteliksiz şiirle uyudum... Ve elbette, sabah kahvaltısında şiir vardı...

Ertesi gün, Pamukkale ve Hierapolis Antik Kenti ve sevgili Jale hanımın görmemizi tavsiye ettiği (iyi ki tavsiye etmiş) Laodikya Antik Kenti’ni görmek üzere, şiir dolu güzel bir kahvaltı sonrası otelden ayrıldık.

Pamukkale’yi son gördüğüm zamanın üzerinden uzun yıllar geçmişti ve ben travertenleri nasıl göreceğimi çok merak ediyordum. Acaba geçen zamana ve insanoğlunun hor kullanımına karşı, koyup beyazlıklarını koruyabilmişler miydi? Pamukkale’ye döne-kıvrıla çıkan yolu geçerken aklımda bu soru vardı. Ve sorumun cevabını almıştım. Travertenlerin beyazlamasına neden olan kimyasalları içeren su miktarının azalması nedeniyle, sürekli akıtılamadığı için yer yer kararmalar vardı.

Pamukkale ve Hierapolis Antik Kenti'nin Önemi

Ölmeden önce mutlaka görülmesi gereken yerler listelerinin neredeyse tamamında yer verilen ve her yıl 2 milyon civarında turistin ziyaret ettiği Pamukkale, doğanın sanatçı rolünü üstlendiği yerlerin başında geliyor. Termal suların hava ile teması sonucunda meydana gelen beyaz travertenlerin donmuş bir şelale benzeri, kademeli şekiller oluşturduğu ve yer yer teras biçimli havuzlar meydana getirdiği Pamukkale’nin çekiciliğinin keşfi, Roma Dönemi’ne kadar gidiyor.

Pamukkale Travertenleri'nin hemen yanında tüm görkemiyle ayakta duran Pamukkale Hierapolis Antik Kenti’nin kalıntılarının büyük bölümü de bu dönemden. Eşi bulunmaz güzellikteki travertenler ile birlikteki bu kalıntılar; UNESCO Dünya Kültürel ve Doğal Miras Listesi’nde yer alıyor. Pamukkale’nin hemen ilk görüşte sizi büyüleyeceğine eminiz. 2 bin yıl öncesinde de Bergama Krallığı bu çekiciliğe karşı koyamamış ve travertenlerin yanına Hierapolis Kenti’ni inşa etmiştir. Bu dönemde Hierapolis bir termal sağlık merkezi gibi görev yapmış ve şifalı olduğuna inanılan kaynakları binlerce yıl boyunca, Dünyanın ve Anadolu’nun farklı yerlerinden gelip sağlık ve güzellik arayan kişiler tarafından ziyaret edilmiştir. Günümüzde de güzellik ve sağlık arayışı içinde, termal havuzları ziyaret edilmeye devam ediyor. Siz de binlerce yıl öncesindeki antik dünyanın insanlarının yüzdüğü sulara girebilir ve travertenlerin muhteşem manzarasını izleyebilirsiniz. Ancak oluşumu binlerce yıl alan bu doğal güzellik oldukça hassas. O yüzden yalnızca belli kesimlerinde dolaşılabiliyor ve sularına girilebiliyor. Pamukkale’de daha uzun süre kalmak ve şifalı sularından yararlanmak isteyenler ise antik kentin ve travertenlerin yakınında yer alan termal tesislerde hem konaklayabilir hem de masaj, termal sular ve çamur banyolarının keyfini yaşayabilirler.

Hierapolis Antik Kenti oldukça iyi biçimde korunarak günümüze ulaşmayı başarmıştır. Buranın bir termal merkez olduğu zamanlarda çok sık ziyaret edildiğini kesinlikle söyleyebileceğimiz Roma Hamamı, günümüzde arkeoloji müzesi olarak kullanılıyor. Hierapolis ve yakın çevresindeki antik kent kazılarında ortaya çıkarılan heykeller ve diğer kalıntıları burada görebilirsiniz. Antik tiyatro, tapınaklar, anıtsal çeşmeler, mezarlar, agora, gymnasium gibi yapılar da size 2 bin yıl öncesinin kentinde olduğunu hissettirecek derecede iyi durumda. Özellikle Roma Dönemi’nde cehennemin girişi olduğuna inanılan Ploutonium hakkında anlatılan hikâyeler ilginizi çekecektir.

Hierapolis, Hıristiyanlık açısından da kutsal bir yerleşim. Bu kutsallığın en önemli nedeni İsa’nın 12 havarisinden birisi olan Phillippus’un burada öldürülmüş olması ve mezarının da burada bulunması. 5’inci yüzyılda saray mimarlarınca yapılan, azizin mezarının yer aldığı Martyrium, Hıristiyanlığın kutsal yapılarından. İçinde vaftiz teknesi ve piskopos ayin mekânlarının yer aldığı 6’ncı yüzyıl katedrali ile 7’nci yüzyıla tarihlendirilen Direkli Kilise diğer önemli Hıristiyan yapıları. Daha küçük pek çok kilise de kentin çeşitli yerlerine dağılmış durumda. Tüm bu yapılar Hierapolis’in Bizans Dönemi’nde önemli bir dinsel merkez olduğunu kanıtlıyor.

Hierapolis Antik Kenti Nerededir?

Denizli’nin 17 kilometre kuzeyinde yer alan Hierapolis Antik Kenti’nin Arkeoloji literatüründe “Holy City” yani Kutsal Kent olarak adlandırılması, kentte bilinen birçok tapınak ve diğer dinsel yapının varlığından kaynaklanmaktadır. Kentin hangi eski coğrafi bölgede yer aldığı tartışılır.

Hierapolis coğrafi konumu ile kendisini çevreleyen çeşitli tarihi bölgeler arasında yer almaktadır. Antik coğrafyacı Strabon ile Ptolemaios verdikleri bilgilerde, Karia bölgesine sınır olan Laodikeia ve Tripolis kentlerine yakınlığı ile Hierapolisin bir Frigya kenti olduğunu ileri sürerler. Antik kaynaklarda, kentin Helenistik Dönem öncesi adı ile ilgili bir bilgi bulunmamaktadır. Hierapolis olarak adlandırılmadan önce kentte bir yaşamın var olduğunu Ana Tanrıça kültünden dolayı bilinmektedir. Kentin kuruluşu hakkında bilgilerin kısıtlı olmasına karşın; Bergama Krallarından II. Eumenes tarafından MÖ II. YY. başlarında kurulduğu ve Bergama’nın efsanevi kurucusu Telephos’un karısı Amazonlar kraliçesi Hieradan dolayı, Hierapolis adını aldığı bilinmektedir.

Hierapolis, Roma İmparatoru Neron dönemindeki (MS 60) büyük depreme kadar, Helenistik kentleşme ilkelerine bağlı kalarak özgün dokusunu sürdürmüştür. Deprem kuşağı üzerinde bulunan kent, Neron dönemi depreminden büyük zarar görmüş ve tamamen yenilenmiştir. Üst üste yaşadığı bu depremlerden sonra kent, tüm Helenistik niteliğini kaybetmiş, tipik bir Roma kenti görünümünü almıştır.

Hierapolis Roma döneminden sonra Bizans döneminde de çok önemli bir merkez olmuştur. Bu önem, MS IV. yüzyıldan itibaren Hıristiyanlık merkezi olması (metropolis), MS 80 yıllarında, Hz. İsa’nın havarilerinden olan, Aziz Philipin burada öldürülmesinden kaynaklanmaktadır. Hierapolis, XII. yüzyıl sonlarına doğru Türklerin eline geçmiştir.

Hierapolis Antik Kenti'nin Bölümleri

Hierapolis Tiyatrosu: Büyük yapı dört ada üzerine inşa edilmiştir. Dik olan cavea diazoma’dan iki kısma bölünmüştür, dikey olarak 9 cuneusa Summa cavea galerisi ile 8 basamak yerleştirilmiştir Ima caveanın (alt basamaklar) orta kısmı, proedria için mermer bir exedra şeklinde düzenlenmiş, yüksek arkalıklı, aslan ayaklı oturaklar, kentin önemli kişileri içindir. Sahne binası, logeion ve geniş bir sahne arkasına sahiptir ve skene ile bağlantılıdır. Skene fronsun üç düzeni mermer monolit sütunlar tarafından podium üzerine oturmakta ve burada Apollon ve Artemis‘e adanmış, bezeli korniş bulunmaktadır. Bu görkemli yapı, İmparator Septimius Severus zamanında İS III. yüzyılda, önceki evreyi (Flavius Dönemi) içine alarak ve yok ederek inşa edilmiştir. Geç Roma Dönemi‘ne kadar kullanılmış, bunu arkhitravının alt yüzüne, İS 352 yılına tarihli ve skene fronsun onarımını yazıttan anlaşılmaktadır.

Büyük Hamam Kompleksi: Bugün masif duvarları ve bazı tonozları ayakta kalabilmiş olan yapının iç mekânlarının mermerle kaplı olduğuna dair izler bulunmaktadır. Hamamın planı diğer tipik Roma hamamları gibidir. Önce girişte büyük avlu, iki yanında büyük holler bulunan kapalı dikdörtgen bir alan ve daha sonraları bulunan esas hamam yapısı yer alır. Palaestranin yan kanatlarında, biri güneyde, diğeri kuzeyde olan iki büyük hol imparatora ve törenlere ayrılmıştır. Hamam kompleksinin kalıntıları MS. II. yüzyıla tarihlenir. Büyük hole bitişik tonozlu kapalı mekânlar günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.

Frontinus Caddesi: Mimari özelliklerinden dolayı, kapı ile birlikte yapıldığı düşünülen 14 metre genişliğindeki bu cadde (plateia), kentin ana caddesini oluşturmaktadır.

Agora: MS 60 yılında meydana gelen depremden sonra Frontinus Caddesi ile doğudaki tepenin yamaçları arasında geniş bir alanda değişim sonucu Hierapolis Ticaret Agorası olarak düzenlenmiştir.

Kuzey Bizans Kapısı: Hierapolis kentinde yapılan sur sistemine dahil olan Kuzey kapı MS IV. yüzyıl sonuna tarihlenmektedir.

Güney Bizans Kapısı: MS IV. yüzyılda inşa edilmiştir. Traverten bloklar ve içinde mermerinde bulunduğu devşirme malzeme ile yapılmıştır.

Gymnasium: Sütun dizisi üzerinde yapının gymnasium olduğuna işaret eden yazıtlı bir arşitrav parçası dikkat çeker.

Tritonlu Çeşme Binası: Tritonlu Çeşme Binası, Apollon Tapınağı’nın yakınlarındaki çeşme binasıyla beraber şehirdeki iki büyük anıtsal binadan biridir.

İon Sütun Başlıklı Ev: Ev tiyatroya giden ikincil uzun bir yol üzerinde bulunmaktadır. Orijinal yapı MS II. yüzyıl olarak tarihlenmektedir.

Latrina: Depremde yıkılmış olan bu yapı yıkıntı halinde tüm parçaları ile günümüze ulaşmıştır. Uzun mekânın tabanında lağım sularını caddedeki kanalizasyona taşıyan kanal bulunmaktadır. İç duvar boyunca oturmak için yapılmış, üzerinde delikler bulunan bir seki yer alır, pis suları taşıyan kanalın önüne sıhhi ihtiyaçlar için bir temiz su kanalı yapılmıştır.

Apollon Kutsal Alanı: Anıtsal yapı Hierapolis’in en önemli tanrısına adanmıştır. Podium da işaret edilen iç kısımdaki yapı daha önce tapınak şeklinde tanımlanmıştı ancak daha sonra yapılan çalışmalar neticesinde kehanet merkezi olduğu anlaşılmıştır.

Su Kanalları ve Nympheumlar: Çevredeki tepelere inşa edilmiş kanallardan oluşan iki aquadükt kente içme suyunu sağlamaktadır.

Plutonium: Plutonium’un girişi, tapınağın sağ tarafındadır.

Surlar: MS V. yüzyılda, Roma İmparatorluğu’nun diğer kentlerinde de olduğu gibi, Hierapolis de MS. 396’da çıkarılan bir kanuna göre kuzey, güney ve doğu yönlerinde surlarla çevrilmiştir.

Katedral: Hierapolis Antik Kenti’nin en önemli Hıristiyan kült yapılarındandır. Yapı, plateiaya narteks ve atrium ile açılmaktadır. Sağdaki kapıdan vaftiz mekânına girilir, dörtgen planlı, apsisli mekân, sütunlar ile 3 nefe ayrılmıştır, apsisli bölümde yuvarlak, mermer kaplama levhalı, iki yanında merdivenleri olan vaftiz teknesi yer alır. Saçaklık, kadınların oturduğu bölüme ait ikinci sütun dizisi tarafından taşınıyordu. Apsis içte yuvarlak dışta çok kenarlı bir plana sahiptir. Ana apsisin içinde, ayin sırasında papazların ve piskoposun oturduğu konsantrik merdiven, synthronon, yer alır. Yapı planı bize orta çağ onarımları ile İ.S. VI. yüzyılın birinci yarısına tarihlememizi sağlar.

Aziz Philippus Martriumu: Hierapolis Antik Kenti’nin eşsiz termal suları ile bir şifa kaynağı görülmesinin yanı sıra, hem Pagan dönemlerinde hem de Hıristiyanlık döneminde kutsal kent sayılmıştır. Bunun nedeni de İS 80 yıllarında Hierapolis’e Hıristiyanlığı yaymaya gelen ve Hz. İsa’nın 12 havarisinden biri olan Aziz Philippus’un burada çarmıha gerilerek öldürülmesidir. İS 4. yüzyılda Hıristiyanlık resmi din olduktan sonra Aziz Plilippus adına öldürüldüğü yerde bir şehitlik yapılmıştır. Dini ve ruhi tedavi merkezi olarak yapılan yapı sekizgen planlıdır. Ortasındaki mermer kaplı alanda da Aziz Philippus’un mezarı vardır. Bizans Dönemi’ndeki surun dışında kalan bu merkeze geniş ve uzun merdivenlerle çıkılır. Yapıya yaklaşan son bölümdeki merdivenlerin sağında Ayazma çeşme yapısı vardır. Yaklaşık 20 metre çapındaki sekizgen bölümün üstü kurşun kaplanmış bir kubbe ile örtülmüştür. Yapıda dua edilmesi için küçük şapeller mevcuttur. Sekizgen bölümün tabanı mermer, koridor ve bağlı bölümlerin tabanı bitkisel motifli mozaik ile odaların tabanı traverten, halkın kaldığı dış odaların tabanı ise sıkıştırılmış topraktır. Günümüzde de birçok kilise Aziz Philippus bayramını kutlayıp ayin düzenlemektedir.

Denizli'nin Tarihi Özeti

İlk zamanlarda buraya yerleşen Türkler, Laodikeia’ya ithafen bölgeye Ladik demişler fakat denize kıyısı bile olmadığı halde isminin Denizli olması gerçek bir evrimin sonucu. Bir iddiaya göre ise, Denizli ismi, Orta Asya’dan buraya göçen Tengiz (Öz Türkçede deniz demek) Boyu’ndan hatta birebir olarak Tenguzlu kelimesinin zamanla değişmesinden oluşuyor.

Türkler ilk defa 1070 yılında Afşin Bey‘in Anadolu’ya girmesiyle Denizli’de görülmeye başlıyor. Bir yıl sonra da bölgeye Kutalmışoğlu Süleyman Şah ve ona bağlı beyler hakim oluyor. Her ne kadar 1097 yılında Bizans hâkimiyetine girse de 1102 yılında 1. Kılıçarslan ile tekrar Türk hâkimiyetine giren Denizli ve çevresi, tarih derslerinde “Anadolu’da Türk hâkimiyetinin kabul edildiği savaş” olarak geçen; 1176 Miryokefalon Savaşı‘na kadar bir Bizans, bir Selçuklu hâkimiyetine girip çıkıyor.

13. yy. Anadolu Selçukluları döneminde ise, Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından fethedilen Denizli, sırasıyla önce Germiyanoğulları, sonra İlhanlılar en sonunda yine Germiyanlılar’ın hakimiyetine girdikten sonra, 1391’de Yıldırım Bayezit ile Osmanlı topraklarına dahil oluyor. Ankara Savaşı sonrası bölgeyi Timur ele geçirmiş olsa da; Denizli 1429‘da tekrar ve kalıcı olarak Osmanlı hâkimiyetine girdi.

Birinci Dünya Savaşı sonrası parçalanan Osmanlı Devleti ardından, Anadolu topraklarını işgal eden emperyalist ülkelere karşı, Anadolu halkı topyekûn kurtuluş savaşı verdi. Mustafa Kemal Atatürk öncülüğünde Kuvayı Milliye Müfrezeleri, düşmana karşı savaştı. Ege Bölgesini işgal eden Yunan askerlerine karşı; Denizlili Yörük efeler, büyük fedakârlıklarda bulundu. Kuvayı Milliyeci Denizli Müftüsü Ahmet Hulusi Efendi'nin 15 Mayıs 1919’da, İzmir'in Yunanlar tarafından işgal edilmesinden 4 saat sonra vatandaşları bir araya toplaması ve Bayramyeri Meydanı'na kadar yürüyüp, Denizli’de milli mücadelenin ilk ateşini yakması ile Denizli’de ilk Milli Mücadele Günü başlatılmıştır. Ve ardından da 4 Eylül 1922’de zafer kazanıldı. Denizli halkı, kurtuluşta ve kuruluşta Atatürk’ün yanında yer aldı. Cumhuriyet döneminde de tarım, tekstil ve ağır sanayi hamlesi ile Denizli öncülük etmiştir ve etmektedir.

Pamukkale ve Hierapolis gezimizin ardından, yarın da bölgenin bir başka tarihi ören teri olan Laodikya Antik Kenti kazı alanını gezeceğiz.

Saliha Buzok’tan insanlık halleri: Ağır Miras Ayşegül Ilgaz yazdı: Konu: İlişkiler 2/66: Yolcu musun, avare mi? Ünlü müzisyen Selçuk Balcı koronavirüse yakalandı Saynur Altay yazdı: Bazı kadınlar için Koronavirüs salgını kitap fuarlarını da vurdu