Özgür Sanat Meclisi, ilk toplantısını iki yüzden fazla sanatçının katılımıyla Kadıköy Gazhane'de yaptı.

Toplantıya, sinemadan edebiyat dünyasına kadar birçok tanınmış sima katıldı. HDP'nin eski Eşbaşkanı Selahattin Demirtaş, şair Ahmet Telli, yazar ve gazeteci Ahmet Nesin, müzisyen Feryal Öney ve Cahit Berkay, yazar Ahmet Ümit, oyuncu Nur Sürer, yazar Mine Soysal gibi pek çok sanatçının çağrıcısı olduğu toplantıda sanatçıların yaşadıkları sorunlara dair çözüm önerileri hakkında bir tartışma ortamı oluşturuldu. 

Toplantıya Gölge Kültür Sanat Merkezi (GKSM) ve Bilim Eğitim Estetik Kültür Sanat Araştırmaları Vakfı (BEKSAV) yöneticilerinin yanı sıra, HDP İstanbul Milletvekili Musa Piroğlu ve Yeşil Sol Partisi Milletvekili adayı Kerem Fırtına da katıldı.

Açılış konuşmasını yazar Eşber Yağmurdereli ve yönetmen Reis Çelik yaptı.

Yasaklanan konserlerden sansürlenen filmlere bir dizi sorun ele alındı

Birçok kişinin bir araya geldiği toplantıda, sanatçıların sanatlarını icra edecek mekân sıkıntısı ve ekonomik yetersizlikten dolayı sanatını icra edememe gibi sorunların öne çıktığı görüldü.

Toplantıda yasaklanan oyunlar ve konserler, sansürlenen filmler ve yıllardır sürdürülen "ayrıştırıcı, ötekileştirici" kimlik politikaları üzerinden, susturulan diller ele alındı.

Aşağıdan yukarıya sivil bir örgütlenme ve sanat modeli arayışı

Toplantıda söz alan Karşı Sanat’tan Feyyaz Yaman, bağımsız bir sanat kuramadıklarını söyledi.

Yaman, "Devlet kültür politikaları dışında, özel sektörün egemenliği dışında, bağımsız, aşağıdan yukarıya sivil bir örgütlenme, sanat modeli geliştiremedik. Zaman zaman dernekler kurduk. Fakat her seferinde bir dağılmanın, bir çözülmenin eşiğinde hep yok olup gittik. Aşağıdan yukarıya bir politik ve sanatsal bir estetik birlikteliği nasıl öreriz, bu gerçekten en büyük problem olarak önümüzde duruyor" ifadelerini kullandı.

Kent Meclisleri kurulacak

Toplantıda, eşitlikçi ve çoğulcu yurttaşlık hakkı ve özgür bir sanat ortamı için Özgür Sanat Meclisi altında örgütlü bir adım atma konusunda çağrı yapıldı.

Toplantıdan alınan karara göre, seçilen 10 sanatçı bundan sonra Kent Meclisleri kurarak, sanatçılar arasında örgütlenmeyi ve birbirlerine destek çıkmayı sağlayacakları ifade edildi.

Özgür Sanat Meclisi'nin çağrı metni

Özgür Sanat Meclisi'nin çağrı metninin tamamı şöyle:

5 Mart 1984 tarihinde, sonradan Aydınlar Dilekçesi olarak adlandırılan, “Türkiye’de demokratik düzene ilişkin gözlem ve istemler” başlığı ve 1300 Aydın imzasıyla bir bildiri kaleme alınmıştı.

Faşist Askeri Darbenin, 12 Eylül 1980’den beri yurt çapında uyguladığı şiddet ve insan hakları ihlallerine rağmen aydınların o koşullar altında sergiledikleri bu kararlı tutum, Türkiye demokrasi tarihinin köşe taşlarından biri oldu.

Bugün üzerinden kırk yıla yakın bir zaman geçmesine rağmen, bu bildiride belirtilen temel hak ve özgürlük talepleri giderek daha büyük bir ihtiyaç olarak ve katlanarak yaşantımızı işgal ediyor.

Aşağıda Aydınlar Dilekçesi metninden yaptığımız alıntıdaki istemlere bakarak, aradan geçen bunca zaman içinde bir adım bile ileri gidilemediği, tam tersi bazı kazanımların dahi kaybedildiği, dolayısıyla içinde bulunduğumuz durumun vahameti daha iyi anlaşılabilir:

  • İşkencenin büsbütün ortadan kaldırılması için gerekli önlemler alınmalıdır.

  • Savunma, soruşturma ve suçlama ile birlikte başlamalıdır.

  • Gecikmiş adaletin adaletsizlik olduğu evrensel gerçeğine dayanarak, görülmekte olan davaların bir an önce sonuçlandırılması gerektiği görüşündeyiz.

  • Her türlü düşünce üretimi korunmalı, yeni öneriler kamuya özgürce sunulabilmelidir.

  • Özgür basın, demokratik düzeni bütünleyen temel öğelerden biridir. Bunun sağlanması için, bağımsız, denetimsiz ve çok yanlı olarak toplumun kendinden haberli olması, değişik düşüncelerin özgürce yansıtılması ve her türlü eleştirinin basında yer bulması zorunludur.

  • Yine bu nedenlerle ve yansızlığın önkoşulu olarak TRT'nin de özerkliğinin sağlanması gerektiğine inanıyoruz.

  • Bütün yükseköğretim kurumlarının, atamalarla oluşturulan aşırı yetkili bir kurulun buyruğuna verilmesi hem gençlerin iyi yetiştirilmesini hem de bilim yapılmasını şimdiden engellediği gibi ülkenin geleceği için büyük kaygılar da doğurmaktadır. Bu nedenle, YÖK düzeninin bir an önce seçim ilkesine dayalı özerklik yönünde değiştirilmesini gerekli görüyoruz.

  • Sağlıklı bir toplumsal gelişme, her türlü sanat yapıtlarının üretiminde ve yayımında özgürlüğü, kültürel yaratıyı son derece sınırlayan sansürün toptan kaldırılmasını, hiçbir konunun tabu haline getirilmemesini, ceza sorumluluğunun yalnız olağan yargı mercilerince saptanmasını gerektirir.

 

Bugün, demokrasinin, insan hak ve hürriyetlerinin nerdeyse tamamen ortadan kaldırıldığı bir noktada durumun 12 Eylül dikta rejiminden pek de farklı olmadığını sadece sanat ve kültür üzerinden baksak bile açıklıkla görebiliriz:

  • Sanatçılar hakkında yapılan soruşturmalar, haksız gözaltılar ve tutuklamalar

  • Yasaklanan oyunlar ve konserler

  • Toplatılan, yasaklanan, poşete sokulan kitaplar

  • İmha edilen sanat eserleri

  • Kesilen, yasaklanan, sansürlenen filmler

  • Haklarında açılan soruşturmalar nedeniyle ya da güvenli bir üretim ortamına ihtiyaç duydukları için mülteci durumuna düşürülen sanatçılar

  • Sanatçıların ücret, emek değer, kültürel katma değer olarak yaşadığı reel kayıplar

  • Yıllardır sürdürülen ayrıştırıcı, ötekileştirici kimlik politikaları üzerinden, susturulan diller ve tüketilmeye çalışılan barış kültürü

Ve daha sıralamakla bitmeyecek onlarca mağduriyetten bahsedebiliriz. Bütün bunlar kırk yıl önce düştüğümüz durum kadar vahimdir. Zayıf olansa örgütlülüğümüzdür. O dönem direnme ve eleştirme hakkını kullanan aydınların, dağınıklığını ve çaresizliğini düşünürsek içerisinde bulunduğumuz durumu daha iyi anlayabiliriz.

Gelinen bu tarihsel siyasal süreçte, bizden öncekilerin izlerini sürerek yeni izler bırakmak için elimizi tarih ve siyaset taşının altına koyma zorunluluğu her birimize tek tek ve birlikte olmazsa olmaz sorumluluklar yüklüyor.

Hayatı ve memleketi yorumlama ve değiştirmenin öznesi sanatçılar olarak, yıllardır özlemini çektiğimiz hasrete ulaşmak için bu geçiş aşamasında ve hayatın yeniden şekilleneceği bir sürecin arifesinde tek tek ve bir bütün olarak var olma çabasında olmalıyız.

Bunun için sizleri, şimdi ve yeniden eşitlikçi ve çoğulcu yurttaşlık hakkı ve özgür bir sanat ortamı için zamanın sahibi olmaya ve Özgür Sanat Meclisi altında örgütlü bir adım atmaya çağırıyoruz.

 

ÇAĞRICILAR (alfabetik)

A. Cem Şahin

Adil Okay

Adnan Gerger

Adnan Özyalçıner

Ahmet Aksel Ebru

Ahmet Bozkurt

Ahmet Ergenç

Ahmet Eroğlu

Ahmet Nesin

Ahmet Haluk Ünal

Ahmet Önel

Ahmet Umur Deniz

Ahmet Ümit

Ahmet Telli

Ahu Öztürk

Ali Ergül

Ali Öz

Ali Saltan

Alâettin Bahçekapılı

Altan Gördüm

Altay Öktem

Angel Dikme

Asaf Zeki Yüksel

Asuman Susam

Ataol Behramoğlu

Ayben Altunç

Aydan Ay

Aydan Çelik

Aydın Kaşkal

Aydın Orak

Aydın Sayman

Aydın Şimşek

Aykut Sezgi Mengi

Ayla Gökdemir

Ayşe Vatansever

Ayşen Günsu

Ayşen Deniz Onaral

Azra Deniz Okyay

Bahariye Alpman

Barış İnce

Barış Pirhasan

Barış Seyitvan

Başak Kaptan

Bayram Gümüş

Berna Balkaya

Berin Uyar

Betül Dünder

Beyza Boynudelik

Beyza Acar İnal

Bingöl Elmas

Buket Güreli

Burak Acar

Burcu Aykar

Bülent Oşkan

Bülent Sönmez

Cahit Berkay

Cahit Çiltaş

Cengiz Kaplan

Cenk Kolçak

Cenk Tanova

Cemalettin Efe

Cemil Cahit Yavuz

Cemile Çakır

Cevahir Bedel

Cevat Turan

Cezmi Ersöz

Cuma Boynukara

Çağrı Çetinsel

Damla Özen Kılıçoğlu

Deniz Bayrak

Deniz Durukan

Deniz Faruk Zeren

Deniz m. Örnek

Deniz Yeşil

Dilan Engin

Dilara Tor

Dilek Karen

Dinç Çoban

Ekin Can Göksoy

Ekrem Sami Kızıltan

Emel İrtem

Emin İgüs

Emre Zeytinoğlu

Emel Kaya

Emin Şir

Emin Turan

Engin Çolakoğlu

Enis Rıza Sakızlı

Ercüment Gürçay

Erdal Güney

Ertan Eken

Esat Şenyuva

Esra Kahraman

Eşber Yağmurdereli

Evrim Kavcar

Eyüp Boz

Eyüp Öz

Fahrettin Engin Erdoğan

Faris Kuseyri

Faruk Çıkrıkçı

Faruk Eren

Fenni Özalp

Ferhat Uludere

Feryal Öney

Feyyaz Yaman

Firdevs Karagündüz

Fırat Başkale

Füsun Özgeç

Gaye Boralıoğlu

Gözde Onaran

Gül Büyükbeşe

Gül Gülsün Yıldız

Güler Güngör

Güliz Sağlam

Gülsüm Cengiz

Gülru Pekdemir

Günseli Baki

Hakan Akcura

Hakan Güzeldere

Hakkı Zariç

Halide Yıldırım

Halil Yavuz Ertürk

Haluk Çetin

Haluk Işık

Hamdi Döker

Hamit Demir

Hasan Erkul

Hasan Özkılıç

Hasan Öztoprak

Hasan Fuat Sarı

Hatice Meryem

Hatice Özbay

Haydar Ergülen

Hayrettin Geçkin

Hayri K. Yetik

Hicran Aslan

Hilal Nesin

Hilmi Etikan

Hulya Deniz Ünal

Huri Kiriş

Hülya Düzenli

Hürü Özlük

Hüseyin Ferhad

Hüseyin Karabey

Hüseyin Turan

Ilgın Su

Işıl Kılıçoğlu

İbrahim Çiftçioğlu

İlham Bakır

İlhan Sayın

İlkay Akkaya

İlker Berke

İnsel İnal

İrfan Okan

İsmail Cem Doğru

İsmail Durmaz

İsmet Değirmenci

Kadir Akın

Kadir Çıtak

Kemal Kahraman

Kerem Aktan

Kerem Fırtına

Koray Hatemoğlu

Korkut Akın

Kosta Kortitis

Levent Karaoğlu

Levent Uçar

Mahir Öztaş

Mahmut Balpetek

Mahmut Temizyürek

Mahmut Wenda Koyuncu

Mazlum Çetinkaya

Mehmet Altun

Mehmet Hakan Demirok

Mehmet Kılıç

Mehmet Özer

Mehmet Ülker

Melih Yılmazer

Meliha Çoşkun

Melis Behlil

Mehmet Tekirdağ

Melek Ulagay Taylan

MeMeT Güreli

Mesut Kara

Meryem Gültabak

Mete Özel

Metin Avdaç

Metin Ekinci

Metin Kahraman

Metin Yeğin

Murat Beşer

Murat Celep

Murat Erkan

Murat İrtem

Murat Külcüoğlu

Murat Yaykın

Mustafa Dok

Mustafa Köksalan

Mustafa Köz

Mustafa Yelkenli

Mutlucan Güvendir

Muzaffer Kale

Mürüvvet Türkyılmaz

Nalan Barbarosoğlu

Nalan Yırtmaç

Namık Kuyumcu

Nadir Operli

Nazım Çınar

Nebahat Akın

Necati Sönmez

Nejla Demirci

Nesimi Aday

Neşe Yaşın

Neriman Polat

Nevzat Çelik

Nihan Küçükkural

Nihat Ozdal

Nilgün Sabar

Numan Çakır

Nur Sürer

Nursen Bilgin Kadayıfçıoğlu

Onur Akın

Orhan Alkaya

Orhan Taylan

Osman Özcan

Ömer Araz

Ömer Asaf Torun

Ömer Özgeç

Önder Birol Bıyık

Önder Çolakoğlu

Özcan Alper

Özcan Sapan

Özcan Vardar

Özcan Yaman

Özcan Yurdalan

Özgür Korkmazgil

Özlem Demircan

Özlem İşbilir

Özlem Sarıyıldız

Özlem Sezer

Pelin Batu

Rafet Arslan

Ragıp İncesağır

Ragıp Yavuz

Remzi Çelik

Reyhan Abacıoğlu

Rıza Kıraç

Rüken Tekeş

Sabahattin Çetin

Sabahattin Sezer

Saim Erken

Sait Almış

Saki Çimen

Salih Keleş

Salih Öztürk

Selçuk Fergökçe

Selim Karadana

Sema Güler

Serap Ogan Eren

Sercihan Alioğlu

Serdar Keskin

Serdar Koçak

Serdar Şencan

Serdar Temizkan

Sevim Sunay Akçin

Seyhan Akın

Sezai Sarıoğlu

Sinan Gökçe

Siyabent Fırat Çetin

Suavi

Süreyya Acar

Şaban Ol

Şahin Altuner

Şengül Çiftçi

Şenol Morgül

Şerafettin Kaya

Şeref Bilsel

Şükrü Erbaş

Taner Güven

Taner Koçak

Tamer Öncül

Tayfun Özkan

Temür Köran

Tozan Alkan

Tuğrul Keskin

Tülay Ulukılıç

Turgay Kantürk

Turgut Toygar

Turgut Yasalar

Ümit İnatçı

Ümit İyem

Ümit Yaşar Işıkhan

Ünal Ersözlü

Vartkes Keşiş

Vecdi Çıracıoğlu

Vecdi Sayar

Vedat Erincin

Vedat İçen

Vedat Sakman

Vedat Yıldırım

Yalçın Karayağız

Yasemin Göksu

Yelda Karataş

Yeşim Çıtak

Yeşim Us

Yetkiner Ulukılıç

Yonca Saraçoğlu

Yunus Emre Bozdoğan

Yusuf Murat Şen

Yusuf Nidai

Yücel Tunca

Yüksel Uygun

Zafer Arslan

Zafer Aydın

Zeki Ali

Zehra Oskan

Zeycan Alkış

Zeynep Anacan

Zeynep Çaylı

Zeynep Özdemir

Zeynep Ünal

Zuhal Azazi

Zulal Ertürk